مشکل اشتغال فارغ التحصیلان کجاست؟

به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه کسب و کارهای نوین جوانان وندا:

آمار بالای بیکاری فارغ‌التحصیلان، ضعف در آموزش‌های مهارتی، اشتغال را برای جوانان امروز تبدیل به یک رویا کرده است و به گفته ی مسئولان تا مساله اشتغال فارغ‌التحصیلان را حل نکنیم مثل این است که کل مساله اشتغال حل نشده باقی مانده است.

یکی از چالش های اصلی در کشور بیکاری جوانان تحصیلکرده است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان به دلیل نبود مهارت مورد نیاز بازار کار نمی توانند مشغول به کار شوند. از سوی دیگر برخی بیان می کنند به دلیل فرهنگ کار ناکافی در کشور, فارغ  التحصیلان به دنبال مشاغل پشت میز نشینی هستند. از سوی دیگر برخی بیان می کنند که علت بیکاری فارغ التحصیلان بحث دستمزد پایین قانون کار است, زمانی که یک فارغ التحصیل به مجموعه ای برای شغل مراجعه می کند, میزان درآمدی که برایش تعیین می شود او را از ادامه کار دلسرد می کند.  نکته دیگر در بیکاری فارغ التحصیلان ارتباط ضعیف دانشگاه و صنعت بیکار است؛‌با یک گزارش میدانی ساده دیده می شود که اکثر فارغ التحصیلانی که مشغول کار هم هستند در یک رشته نامرتبط کار می کنند که این برایشان خوشایند نیست.

 بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی 3قفله شده و نبود شغل حتی به مقطع دکترا هم رسیده تا جایی که برخی برای نجات خود از بیکاری مجبور شده‌اند به مشاغلی رو بیاورند که هیچ نسبتی با تحصیلات آنها ندارد.

بیشترین نرخ بیکاری برای فارغ التحصیلان نیست

طاها رمضانی،مدیر کل دفتر سیاستگذاری و توسعه اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه نرخ بیکاری فارغ التحصیلان نسبت به تابستان 1401 در تابستان سال جاری کاهش داشته است می گوید:سهم فارغ التحصیلان از مجموع جمعیت بیکار کشور حدود 42 درصد است یعنی از 2 میلیون و 100 هزار نفر جمعیت بیکار کشور 905 نفر به فارغ‌التحصیلان اختصاص دارد و اینطور نیست که بیشترین نرخ بیکاری در بین فارغ التحصیلان باشد.

مدیر کل دفتر سیاستگذاری و توسعه اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی  ادامه داد: نرخ بیکاری فارغ التحصیلان از 13.2 درصد به 12 درصد نسبت به تابستان سال گذشته رسیده است.اگر زنان و مردان فارغ التحصیل را به تفکیک مورد بررسی قرار دهیم نرخ بیکاری فارغ التحصیلان مرد 8.1 درصد بوده یعنی نزدیک به نرخ بیکاری عمومی است، اما نرخ بیکاری بانوان فارغ التحصیل بالای 20 درصد است؛ بنابراین موشکافی این آمارها این رهنمود را نشان می‌دهد که فضای بیکاری فارغ التحصیلان کشور آنطور که انعکاس پیدا می کند با عمق آمارهای این حوزه همخوان نباشد.

فارغ التحصیلان ویترین اشتغال هستند

به گفته مدیرکل دفتر سیاستگذاری و توسعه اشتغال وزارت کار، طرح‌هایی مثل کارورزی فارغ التحصیلان و بحث یارانه دستمزد که در 15 استان محروم اجرا شده از جمله این طرح‌هاست. در طرح کارورزی فرد یک دوره 3 ماهه با حقوق را می‌بیند و کارفرمایی که او را جذب کند تا 2 سال می‌تواند معافیت بیمه‌ای داشته باشد یا اینکه بیمه را پرداخت می‌کند و دولت برای او مبلغ بیمه را واریز می‌کند. در طرح یارانه دستمزد هم افرادی که فوق دیپلم به بالا هستند، اگر توسط کارفرما جذب شوند یک سوم دستمزد آنها را دولت پرداخت می‌کند. این طرح‌ها جزو طرح‌های حمایتی بوده که دولت برای حمایت از اشتغال فارغ التحصیلان دنبال کرده است.

مدل آموزش مهارتمان متناسب با بوم صنعت نیست

رمضانی خاطرنشان کرد: ما یک حرکت دوسویه از سمت کارجویان به سمت فضای تولید داریم، حالا یک بخش هم بحث ارتباط مهارت با صنعت مطرح می‌شود. لذا پیشنهاد من این است که باید بحث ارتباط دانشگاه با تولید را بررسی کنیم. اتفاقا بخش خدمات در جذب نیرو موفق‌تر از بخش صنعت عمل کرده است و یکی از دلایل موفقیت بخش خدمات این است که به کار نزدیک‌تر است. درحال حاضر سرانه اشتغال در حوزه خدمات پایین بوده و به تعبیری بخش خدمات کار دوست‌تر است. در بخش خدمات خویش فرمایی معنادارتر است البته نه به این معنا که در حوزه صنعت امکان خویش‌فرمایی نیست.

وی ادامه داد: اگر رویکرد ما جهش فناوری باشد باید فناوری‌های خرد را درنظر بگیریم. فناوری‌های خرد هم می‌توانند حوزه صنعت را با خویش فرمایی و مدل‌های خرد پیش ببرند. البته درحال حاضر نیز بیش از 80 درصد بنگاه‌هایی که در سیستم تامین اجتماعی به عنوان بنگاه‌های بیمه‌پرداز ثبت شده‌اند بنگاه‌های زیر 10 نفر هستند. بر این اساس بدنه تولید کشورمان خرد است و مساله‌ای که وجود دارد این است که آیا دانشگاه موفق شده با این سبک از تولید ارتباط برقرار کند؟ به دلیل اینکه مدل آموزش مهارتمان متناسب با بوم صنعت نیست، بسیاری از فارغ التحصیلان ممکن است دچار مشکل شوند. از طرفی هم صنعت، کشاورزی و خدمات باید به سمت فارغ التحصیلان حرکت کنند و با دانش بنیان شدن است که می توان نیرو های سطح بالاتری را استخدام کرد؛ بنابر این یک ارتباط دو سویه لازم است.

مدیرکل دفتر سیاستگذاری و توسعه اشتغال وزارت کار گفت: یکی از نکاتی که باید در فضای طراحی سیاست‌ها مورد توجه قرار گیرد این است که کارگر باید مالک تولید شود و در مالکیت سهم داشته باشد. در این صورت از پایین‌ترین تا بالاترین سطح کار را انجام می‌دهد. اگر فضای تولید به سمت تعاون برود، شخص به واسطه عضویت تعاونی هم مالک است و هم می‌تواند در قالب عضو هیات مدیره تعاونی برای کاری که انجام می‌دهد مزد تعیین کند. این مساله تا حد زیادی می‌تواند فضای اشتغال کشور را بهبود ببخشد.