یک درمان امیدوارکننده برای بیماری آلزایمر
یک درمان امیدوارکننده برای بیماری آلزایمر
دانشمندان به درمان‌های بالقوه‌ای دست یافته‌اند که پروتئین‌های تائو تجمع‌یافته مرتبط با آلزایمر را به‌طور انتخابی حذف کرده و علائم نورودژنراسیون را در موش‌ها بهبود می‌بخشد
یک تیم از دانشمندان از آزمایشگاه زیست‌شناسی مولکولی شورای تحقیقات پزشکی (MRC LMB) در کمبریج انگلستان و مؤسسه تحقیقات زوال عقل بریتانیا (UK DRI) در دانشگاه کمبریج می‌گویند که این رویکرد نویدبخش می‌تواند در آینده برای دیگر اختلالات مغزی مرتبط با تجمع پروتئین‌ها مانند بیماری نورون حرکتی، بیماری هانتینگتون و پارکینسون نیز به کار رود.
در دو مقاله منتشرشده در مجلات Cell و Science، این تیم نشان داد که با استفاده از قابلیت‌های منحصر به‌فرد پروتئینی به نام TRIM21، دو مزیت کلیدی برای این درمان‌ها ایجاد شده است: اول، فقط تجمعات تائو بیماری‌زا تخریب می‌شوند و پروتئین‌های سالم تائو دست‌نخورده باقی می‌مانند. دوم، این درمان‌ها تجمعات تائو موجود را در موش‌ها حذف کرده‌اند، نه‌فقط از ایجاد تجمعات جدید جلوگیری کرده‌اند.
پیچ‌خوردگی‌های تائو
در مغز افراد مبتلا به آلزایمر، دو پروتئین اصلی به نام‌های تائو و آمیلوئید دچار اختلال شده و به صورت تجمعات درآمده‌اند. تجمعات آمیلوئید در فضاهای بین سلولی شکل می‌گیرند و از طریق درمان‌های جدید مبتنی بر آنتی‌بادی مانند لکانماب هدف قرار گرفته می‌شوند.
در مقابل، پیچ‌خوردگی‌های تائو عمدتاً داخل سلول‌های عصبی ایجاد می‌شوند و می‌توانند از سلولی به سلول دیگر گسترش یابند. این تجمعات با کاهش شناختی به‌عنوان پیشرفت بیماری ارتباط دارند. درمان‌های مبتنی بر آنتی‌بادی به‌سختی می‌توانند به تائو داخل سلول‌ها دسترسی پیدا کنند و تجمعات موجود تائو را حذف نمی‌کنند. بهترین حالت این است که از گسترش این تجمعات جلوگیری کنند.
روش‌های جدید درمان
این روش جدید برای هدف قرار دادن تجمعات تائو از کشف نقش پروتئین TRIM21 در سال ۲۰۱۰ بهره می‌برد. این پروتئین، که بخشی از پاسخ ایمنی به ویروس‌ها است، وقتی با آنتی‌بادی‌های مرتبط با تائو ترکیب می‌شود، تجمعات تائو را به سیستم زباله‌گردی سلول برای تخریب تحویل می‌دهد.
درمان جدیدی به‌عنوان تروجان برای تجمعات تائو
در مطالعات جدید، دو درمان جدید با استفاده از TRIM21 ایجاد شد:
- RING-nanobody: یک نسخه کوچک‌شده از آنتی‌بادی که به TRIM21 متصل شده است.
- RING-Bait: شامل نسخه‌ای از پروتئین تائو است که تجمعات را به خود جلب کرده و موجب تخریب آنها می‌شود.
این تیم DNA رمزگذاری شده برای این درمان‌ها را به سلول‌های دارای تجمعات تائو منتقل کردند و مشاهده کردند که پیچ‌خوردگی‌های تائو پاک شدند، در حالی که تائو سالم دست‌نخورده باقی ماند.
بهبود عملکرد حرکتی موش‌ها
این درمان‌ها با تزریق یک دوز از وکتور ژن‌درمانی به موش‌های مسن با تجمعات تائو انجام شد. در موش‌هایی که تحت درمان RING-Bait قرار گرفتند، علائم نورودژنراسیون کندتر پیش رفت و عملکرد حرکتی آنها بهبود یافت.
چالش‌های پیش‌رو
هرچند این درمان‌ها نتایج امیدوارکننده‌ای در مدل‌های حیوانی نشان داده‌اند، توسعه بیشتر برای استفاده در انسان ضروری است. چالش اصلی رساندن وکتور ژن‌درمانی به مغز بزرگ انسان است، اما با پیشرفت‌های موجود، امید است که این درمان‌ها در آینده به‌صورت گسترده‌تر به‌کار گرفته شوند.
دیدگاهتان را بنویسید